Overweging 30ste door het jaar C
22-23 oktober 2022
Jezus Sirach 35, 15b-17.20-22a
Lucas 18, 9-14
Bij het maken van een overweging probeer ik de overeenkomst te vinden in de lezingen van die dag. Volgens mij is dat vandaag dat wij goed moeten doen voor anderen en niet teveel met ons zelf bezig zijn. Zoals zo dikwijls vertelt Jezus een parabel waarbij we ons de vraag moeten stellen in welke persoon wij onszelf herkennen. Vandaag moeten we ons dus afvragen of een we farizeeër of een tollenaar zijn.
Laat ik eerst even uitleggen wat voor soort mensen Farizeeërs en tollenaars waren. Farizeeërs waren diepgelovige mensen die heel strikt volgens de wet van Mozes leefden, en daarom voelden ze zich vaak beter dan de anderen. Dat is bijzonder goed te zien in de farizeeër die vandaag de hoofdrol speelt. Hij vindt zichzelf ongelofelijk goed, zelfs volmaakt. Zo volmaakt dat hij eigenlijk zichzelf aanbidt, en dat hij God op zijn minst oproept om voor hem te applaudisseren. Zijn zelfverheerlijking klinkt zelfs zo grotesk dat hij eigenlijk een zielenpoot is met wie we medelijden moeten hebben.
De tollenaar is helemaal anders. Verwonderlijk is dat niet, want hij kan niet veel opsommen waarop hij trots mag zijn. Hij is immers een collaborateur van de Romeinse bezetter. Zijn taak is belastingen innen. Hij mag daarbij innen zoveel hij wil, en zichzelf uitbetalen met het teveel dat hij int. Het spreekt vanzelf dat dit in veel gevallen tot afpersing leidt.
Een bekende tollenaar uit de bijbel die met naam wordt genoemd is Zacheüs. U kent het verhaal vast nog wel. Die kleine man die in een boom klimt als Jezus langs loopt om hem te zien. En juist bij die man die teveel geld int, wil Jezus gaan eten. De mensen zijn boos, maar Zacheüs verandert door dit bezoek van Jezus en geeft het teveel geïnde weg. Hij wordt een beter persoon. Maar terug naar de tollenaar die vandaag de hoofdrol speelt, die is zich ook bewust dat hij mensen teveel laat betalen. Hij durft in de tempel zelfs niet naar voren te gaan en zijn ogen op te heffen. Wat hij wel doet is zichzelf als een zondaar op de borst kloppen en bidden: ‘God, wees mij, zondaar, genadig.’
En nu is de vraag: zijn wij een farizeeër of zijn wij een tollenaar? Hebben wij, zoals die farizeeër, alleen maar aandacht voor onze goede kanten? En zijn wij ook zo sterk in zelfverheerlijking ? Of zijn we zoals die tollenaar? Nee, we persen andere mensen niet af, en frauderen doen we, ik ga uit van het goede, ook niet. Maar zijn we er ons van bewust dat we naast goede ook minder goede kanten hebben? Kunnen we toegeven dat we gebreken hebben, of kunnen we alleen onze kwaliteiten opsommen? Het zijn vragen die we ons als gelovigen zeker moeten stellen, want voor God ‘is er geen aanziens des persoons’, hoorden we in de eerste lezing. God heeft dus geen aandacht voor prestige, en zeker niet voor zelfbewieroking, maar Hij luistert wel naar de smeekbeden van armen en verdrukten, weduwen en wezen en alle mensen in nood.
Die aandacht vraagt Hij ook van ons. Deze maand is het wereldmissiemaand en vandaag is het Wereldmissiedag. De dag waarop wij hiervoor extra aandacht vragen Dit jaar gaat de aandacht naar de grootste sloppenwijk Kibera in Nairobi. Op slechts zes procent van de oppervlakte van de metropool Nairobi leeft zo’n 60 procent van de stadsbevolking. Dagelijks stromen mensen vanuit het omliggende gebied de stad binnen in de hoop op werk en een betere toekomst. Naar schatting een half miljoen mensen woont hier dicht opeen gepakt. Slechts een vijfde deel van de huizen heeft stroom; drinkwater moet bij waterstations gehaald worden. Hygiëne is een groot probleem. De ellende en uitzichtloosheid in de slum zijn echter slechts een kant van de medaille. Er is nog een andere kant: saamhorigheid, elkaar helpen waar het nodig is. Het zou goed zijn als ook wij zouden helpen. ‘Gij zult mijn getuigen zijn’, zei Jezus vóór zijn hemelvaart tegen zijn leerlingen, en dat zegt Hij ook tegen ons. Getuigen van Gods liefde, en net als Jezus ogen, oren en handen hebben voor anderen. Vandaag kunnen we getuigen zijn door onze financiële steun aan de missie in Kibera.
Ik weet het, door Poetin en Rusland kijken velen ons ons met angst naar hun financiële situatie, maar laten we toch proberen niet te vergeten dat de meeste inwoners van deze slopenwijk in Nairobi er veel erger aan toe zijn dan wij. Laten we de collecte van Missiezondag dus echt ondersteunen, zodat met onze hulp Gods Rijk van liefde, vrede en vreugde ook in Kenia kan worden uitgebouwd. Amen.
Els Geelen, pastoraal werker