Prediker 3, Johannes 1, 11- 18
Dan is het nu tijd voor de overweging; op aanraden van Prediker neem ik er de tijd voor.
Er is heel wat tijd voorbijgegaan in 2022. 365 dagen en nachten. 8.760 uren of 525.600 seconden voorbijgegaan met geboorte en sterven. Met lachen en huilen, planten en oogsten, met afbreken en opbouwen, zwijgen en spreken, met haten en liefhebben. Ja dat alles heeft zijn tijd. Ook het feit dat we hier vanavond bij elkaar zijn. Dat wordt overigens bepaald door de wereldse kalender. En niet de kalender van de Christelijke feesten. Oudejaarsdag is daar een dag als alle andere. Toch spreekt deze avond voor velen van ons boekdelen. Op tv en in de krant verschijnen de hoogte- en dieptepunten op het beeldscherm. Hoogtepunten in de sport, hier en daar een plaatselijk lichtpuntje maar vooral in de wreedheid van de oorlog met alle bijkomende gevolgen in de wereld. Het katern bij Trouw geeft een getuigenis van de VEERKRACHT van het OEKRAÏENSE VOLK, aangedreven door de bemoediging van hun leider Zelensky. Die veerkracht overstijgt het huilen en lachen. Het haten en het liefhebben. Ze geven niet op.
Helaas zijn er meer dieptepunten: de raketinslagen in OekraÏne duren voort, watersnoodrampen all over the world, de verharding van de maatschappij, klimaatactivisten die zich vastklampen aan schilderijen en tafels, de klimaattop in Kyoto, het wereld kampioenschap voetbal in Qatar, het proces rond de ramp met de MH 17, de boerenprotesten en de omgekeerde vlaggen, de extreem warme zomer, de sneeuwramp in de VS, het smelten van gletsjers en ga zo maar door.
We zagen beelden van hongerende kinderen in Jemen, van te-veel mensen op de vlucht, van raketinslagen in Cherson, Kiev en Mariopoel, protesten in Iran en China, opgepakte mensen die hun mond roerden. Ja helaas meer narigheid dan vreugde, alsof de wereld in brand staat.
Daarnaast wordt deze dag ook gekleurd door wat we persoonlijk meemaakten. Ieder hier in de kerk en ook u thuis heeft zijn of haar eigen verhaal over de afgelopen tijd. Een verhaal gekleurd door gevoelens van vreugde en dankbaarheid om wat goed was. Maar ook met gevoelens van verdriet over het gemis van dierbaren of van onmacht over wat niet lukte misschien. Van onzekerheid over hoe het in onze samenleving verder zal gaan. Nog meer tegenstellingen? Hoe moet het verder met het klimaat? Kortom er is genoeg om ons mee bezig te houden deze dagen. Maar ook wat 2023 zal brengen aan persoonlijk geluk of verdriet?
Welke rol speelt ons geloof daarbij? Zoeken we naar zingeving in ons leven, een richting in ons doen en laten? Vanavond hebben we woorden gelezen van Prediker.
Hij verdeelt de tijd van het leven en benoemt alles wat er kan gebeuren. Tijd is iets wonderlijks. Prediker schetst in het kort het alledaagse leven van de mens. Dat leven heeft een begin en een einde. Dat leven kent trauma’s en geheelde wonden. Kent trouw en plezier, ambitie en verlorenheid, liefde en vijandschap. Dat leven speelt zich soms af op de vierkante meter, soms in een oneindige ruimte. Zo hebben alle dingen hun beoogde tijd onder de hemel. Alles wat we proberen om hierin een verband te vinden alle streven om gebeurtenissen te verklaren is ijdel, lucht en leegte. En toch stellen we onze vragen. Waarom gaan de dingen zoals ze gaan? Waaraan heb ik dit geluk verdiend? Waarom overkomt mij deze ellende? Waar zijn onze doden gebleven? Die vragen, zegt Prediker, mag je wel stellen, maar er bestaan geen antwoorden. Onbevredigend toch? Want op die vragen willen wij zo graag een antwoord.
Juist op een dag als vandaag kennen we een zekere weemoed, een verlangen naar antwoorden. Misschien zijn we daarom hier gekomen, hebt u daarom op ons afgestemd. Om binnen het gegeven van alle tijd iets van de Eeuwige te proeven. Om te midden van alles wat je als zand door de vingers glijdt houvast te zoeken en te vinden. Moeten we hier stoppen? Zegt Prediker ons dat alles zinloos is? Nee, het is beter wijs te zijn dan dwaas. Weet dat al je streven als mens beperkt is.
Je kunt veel bereiken in je leven, maar besef wel: “uiteindelijk sta je machteloos tegenover de dood of welke rampen dan ook die je in je leven overkomen”.
Prediker is nuchter en zegt: alles is vluchtig, maar hopelijk zorgt dat inzicht ervoor dat je ruimte zoekt om het leven in alle facetten te beleven. Voer een goed gesprek met elkaar, vier het leven met die je lief zijn en zeg tegen elkaar: het leven is vandaag goed. Geniet van de schepping en zorg ervoor. Leen een ander je schouder, je oor, bij ellende en verdriet, huil samen en proef dan verbondenheid. Zoek naar wat er nog WEL is, het glas is niet half leeg maar half vol. Dat is wat Prediker mensen gunt. Ondanks alles wat er gebeurd is in je leven. Je voelt je alleen, je hebt zorgen over je kinderen, kleinkinderen, het verlies van gezondheid, van je partner. Hij geeft ons het inzicht dat de vragen groter zijn dan onze antwoorden. Maar vooral hoopt hij dat mensen in die ervaringen momenten zullen hebben, dat het licht door de kieren naar binnen dringt.
Immers zo zegt Johannes vandaag: Het ware Licht, dat iedere mens verlicht kwam in de wereld. Hij was in de wereld; de wereld was door Hem geworden. Ieder ontvangt het vermogen daarbij te horen. Het Licht van de Eeuwige dat bij de geboorte in ons is gelegd en dat ons met elkaar verbindt. God ziet ons, zegt Johannes, als mensen die durven bewegen met de wisselvalligheden van het leven. Hopelijk zijn we ons bewust dat we daarbij altijd omgeven zijn door ZIJN LICHT. Daar is immers heel de schepping van doorweven.
Hoe ver weg God soms lijkt, Hij/Zij is altijd dichtbij met zijn/haar liefde en Licht. Durf daarop te vertrouwen, ga erin staan. LICHT is de blijvende verbinding tussen de Eeuwige en ons mensen. Zo verlaat Hij/Zij ons nooit, maar gaat met ons mee de toekomst tegemoet. Want als God zich ergens laat vinden is het in dit verscheurde leven. Dat is een geloof dat niets triomfantelijks heeft, maar dat wel dag aan dag, ondanks alles, troost en zicht geeft op heelheid. Alles heeft zijn tijd. Is dat niet een open deur? Alles heeft zijn tijd maar wij nemen de tijd vaak niet – we nemen de tijd niet om te rouwen en om te dansen, soms nemen we de tijd niet voor elkaar – om de ander te laten merken hoeveel dat je van elkaar houdt – om er te zijn als de ander verdriet heeft. Alles heeft zijn tijd – eigenlijk staat er: voor alles is een beoogde tijd, dat betekent een geschikt moment, een aangewezen tijd. Daarom, Prediker zei al ‘als iemand eet en drinkt en geniet van al het goede, dan is dat een gegeven van God’. Koester die momenten. Laten we dat in Gods naam niet vergeten. We staan voor een nieuw jaar. Zullen we de tijd nemen om bewust te leven? Want God heeft ons de tijd gegeven, om te leven bij de dag, om samen hier vrede en gerechtigheid te doen. Tijd die vol geloof, hoop en liefde kan worden. Tijd om in ZIJN LICHT te staan. Om dat licht van binnenuit te voelen, te ervaren. Wij dragen dat licht immers IN ons. Mogen we met die verwachting het nieuwe jaar in gaan.
Cobi Voskuilen