2023-26-08. Overweging 21e zondag door het jaar Ajaar. Joska van der Meer

Inleiding

Je slaat de spijker precies op de kop! In de bouwdorp afgelopen week, in Aldenhof maar ook in de Goffert werden heel wat spijkers verwerkt. Daar was de spijker op de kop slaan letterlijk hoor-en zichtbaar: tikken en stevige bouwsel verrezen er weer volop. In de Goffert verrees zelfs een kleine miniatuur Groenstraatkerk, toen kleinkinderen “de kerk van opa nabouwden”. Maar in de bouwdorpen kon je ook zien dat het nog niet zo makkelijk is om de spijker op de kop te slaan. Maar ook figuurlijk is het niet makkelijk. In de lezingen horen we hoe leiders de plank misslaan door het pad in te slaan van zelfverrijking. Jezus vraagt in het evangelie: ‘Wie is, volgens de opvatting van de mensen, de Mensenzoon?’ en dan komen er antwoorden die het allemaal net niet zijn…

Als Jezus vervolgens rechtstreeks aan de leerlingen vraagt: en wie zeggen jullie dat ik ben? is het Petrus die de spijker op de kop slaat. U bent de zoon van de Levende God. God en Jezus laten zien dat zij op zoek zullen blijven naar betrouwbare leiders, zo stevig als
een rots of een goed vastgeslagen spijker. Moge deze viering ons inspireren om die zoektocht te blijven ondernemen. We zien om ons heen immers veel wat krom en onrechtvaardig is. Vragen wij God om vergeving voor alle keren dat wij zelf de plank missloegen.

 

 

Overweging 21 ste zondag door het jaar 26-27 aug 2023 pastor Joska van der Meer

Wie geef je de sleutels van je huis?

Zelfs als het alleen voor de vakantieperiode is, is het een lastige vraag:
Wie geef je de sleutels van je huis om de planten te verzorgen? Of de poezen eten te geven? Aan wie vertrouw je toe wat je dierbaar is? Wie heeft de sleutels van jouw huis?

Jezus had dat probleem niet: hij had geen vaste verblijfplaats en ook niet veel spullen. Maar hij dacht er wel zorgvuldig over na aan wie hij zijn grote immateriële erfenis zou toevertrouwen. Jezus had twaalf leerlingen en uit die twaalf koos hij er eentje: Simon, die Petrus genoemd werd. Waarom hij? Petrus was één van de eerste die Jezus volgde. Maar waarom dan hij en niet zijn broer Andreas die tegelijkertijd de netten in de steek liet om Jezus te volgen?

Petrus heeft al veel met Jezus meegemaakt, voordat die zegt: Op jou bouw ik mijn kerk: Hij is over water naar Jezus toe gelopen, maar voor hij de boot bereikte gezonken en bijna verdronken in twijfel- . En hij heeft Jezus aan zijn leerlingen horen vragen: wie is volgens jullie de mensenzoon?

Petrus heeft razendsnel zijn antwoord klaar: U bent de Christus, de zoon van de levende God. Kiest Jezus Petrus omdat hier als eerste het goede antwoord weet? Jezus noemt zichzelf ‘mensenzoon’ maar Petrus plaatst hem op een hoger, goddelijk niveau: u bent de
Christus, zoon van de Levende God. Maar andere leerlingen hebben al veel eerder gezegd tegen Jezus: U bent de zoon van God.
Kiest Jezus Petrus omdat hij onverschrokken, impulsief is, eerst doen dan denken en dus in ieder geval iets zal gaan doen?

Of omdat juist hij uit eigen ervaring weet dat een mens gruwelijk de fout in kan gaan en daarom mild zal zijn als anderen fouten maken? Mag hij daarom de sleutels van de poort in handen houden, de rots zijn waarop Jezus zijn kerk bouwt? Mensen hebben deze uitspraak een sleutelpositie gegeven. Maar Jezus was niet bezig met kerkstichting of verdeling van lucratieve sleutelposities maar om het Rijk van God dichterbij te brengen! Met deze keuze van Petrus laat Jezus zien dat alle mensen, ja echt alle mensen, zelfs die twijfelende, impulsieve en fouten makende mens die Petrus is, hiervoor de sleutel in handen hebben!

Uit de eerste lezing blijkt dat Jezus hiermee in het voetspoor van God treedt. God waakt erover dat er leiders zijn die vrede en gerechtigheid willen brengen. Leiders die daar niet of na een goed begin niet meer op uit zijn, zouden hun sleutelposities moeten verliezen. In onze wereld gebeurt dat helaas vaak niet. Maar in de eerste lezing hoorden we hoe het zou moeten gaan: Sebna zit als patser op een hoge positie maar met zijn levensstijl met onder andere zelfverrijking verdient hij in Gods ogen die positie niet. God neemt hem de sleutels en beslissingsbevoegdheid af en geeft ze aan Eljakin. Een voorbeeld van waarover Maria later zingt: machthebbers stoot hij van zijn troon…

God en Jezus zoeken mensen die hoe onbeholpen ook, de goede zaak zijn toegewijd. Eljakin en Petrus zijn kennelijk zulke mensen. Petrus is een echte mensenzoon: zo bang, enthousiast, twijfelend, vastberaden, fanatiek als een mens maar kan zijn. En wij ?
Zouden wij ook een steenrots kunnen zijn of een stevig spijker zoals Eljakin uit eerste lezing? Opvolgers van Petrus zijn of maakten zichzelf steeds meer hoogverheven, meer een afspiegeling van Jezus, de Zoon van de levende God. Maar in zijn keuze voor Petrus als rots om zijn kerk op te bouwen geeft Jezus een statement af: ieder mens kan een steunpilaar zijn voor een betere wereld, als Petrus het kan dan jij ook!

De huidige paus gaf op de wereldjongerendagen* onlangs in in Portugal diezelfde boodschap af toen hij zei: Jullie zijn hier niet toevallig. De Heer heeft jullie geroepen vanaf het begin van al jullie dagen. Hij heeft je zelfs bij naam geroepen! Vanaf het begin van ons leven – nog voordat we schaduwen en wonden kregen – zijn we geroepen. Geroepen omdat we geliefd zijn. In Gods ogen zijn we prachtige kinderen. Hij roept ons elke dag, om ons te omarmen en te bemoedigen, om van ons een uniek en origineel meesterwerk te maken, waarvan we de schoonheid net beginnen te vatten. Wanneer God je bij naam roept, betekent het dat jij voor Hem geen nummer bent, maar een gezicht! ……

Wij, zijn kerk, zijn de gemeenschap van de geroepenen. Niet van de besten – nee, absoluut niet – maar van de geroepenen. Van degenen die samen met anderen het geschenk van geroepen zijn ontvangen…….

Dierbare vrienden, laat het duidelijk zijn voor iedereen die allergisch is voor onoprechtheid en lege woorden: er is ruimte voor iedereen in de kerk. Waar die ontbreekt, laten we daar dan alsjeblieft ruimte maken. Ook voor wie fouten maken, struikelen, en worstelen. Want de kerk is – en moet steeds meer worden – het huis waar de echo klinkt van Gods stem die ieder van ons bij naam roept!

Mooie woorden maar is het ook ergens te zien? Ik vond een mooi voorbeeld toen ik keek naar de projecten van de MIVA, medische verkeersmiddelenactie waarvoor we vandaag een deurcollecte houden. Daar zag ik mensen die in moeilijke omstandigheden proberen een betrouwbare rots, een stevige spijker te zijn. Hun leefomstandigheden zijn heel anders dan die van ons. En misschien daardoor niet meteen navolgbaar. Maar hun inzet en doorzettingsvermogen om het Rijk van God dichterbij te brengen kan ons hopelijk wel inspireren. Daarom wil ik iets laten zien van de inzet van zuster Sangeeta.

 

Filmpje….tot 1.49
God geeft aan ons de sleutels van zijn huis, alles wat hem dierbaar is ons in handen gegeven.
Laten we betrouwbare sleutelhouders zijn van God!

* Toespraak van paus Franciscus op 3 augustus tijdens de Wereldjongerendagen in
Lissabon,

 

 

Voorbede
Laten we vol vertrouwen bidden tot God
Voor allen die zorg van anderen nodig hebben
Voor allen bij wie de grond onder hun voeten is weggeslagen:
Letterlijk in aardverschuivingen
of door ingrijpende gebeurtenissen in hun leven.
Dat er mensen zijn die hen steunen en helpen
en ze zich gedragen mogen weten door Uw Geestkracht
Laat ons bidden……….

Voor leiders in kerk en samenleving
dat zij, naar voorbeeld van Eljakim en Petrus,
een ankerplaats mogen zijn voor de mensen,
een stevig fundament vormen
en oog houden voor alles wat klein en kwetsbaar is.
Dat er mensen zijn die hen steunen en helpen
en ze zich gedragen mogen weten door Uw Geestkracht
Laat ons bidden …

Voor alle mensen die zich inzetten voor vrede en gerechtigheid
Dat zij staande blijven in ons midden
Dat ieder mens zich geroepen mag weet
om naar kracht en eigen talenten
zich in te zetten voor een samenleving naar Gods hart,
gesteund door Uw Geestkracht

Laat ons bidden

2023- 02/03-09. Overweging door pastor Joska van der Meer Romeinen 12,9-21

Thema: Blijf je in je eigen bubbel of zoeken we verbinding?*

“Met jou wil ik niets te maken hebben!” en de verbinding wordt verbroken. Eén vinkje en dan is ook meteen zo’n contact verwijdert. Je mobiel vraagt of je het zeker weet: permanent verwijderen? Ja! Klaar. Verwijderen gaat sneller dan toevoegen! Al moet gezegd, ook contact maken kan razendsnel. Naam, telefoonnummer, opslaan in contacten klaar. Zit iemand eenmaal in jouw contacten, dan is verbinding met een appje of een belletje snel gelegd. Maar met wie verbind jij je? Wie staan er in jouw adresboek? Mensen uit je familie en vriendenkring, je hobby- of sportclub, collega’s, gelijkgestemden of ook mensen die heel anders in het leven staan dan jij? Met wie zoek jij contact, verbinding?

Ieder heeft zo zijn eigen bubbel of beter eigen bubbels. We hebben het net gezien. Je hoort bij verschillende groepen, hebt met verschillende mensen raakvlakken. Je kunt ook heel makkelijk lid worden van een andere bubbel, een nieuwe appgroep…. Maar doen we dat ook? Algoritmen zorgen ervoor dat je vanzelf dieper in je eigen bubbels zakt “misschien vindt je dit ook leuk”……. Blijf je in onze snelle wereld van verwijderen en verbinden, in je eigen bubbels of zoek je
verbinding met nieuwe groepen?

In de eerste lezing kiest Paulus ervoor om uit zijn eigen bubbel te komen. Paulus is een echte verbindingsman, hij reisde vol enthousiasme de wijde wereld rond. Het lijnenspel op kaartjes van zijn reizen is net zo indrukwekkend als kaartjes van alle bestemmingen van de KLM wereldwijd. Zeker als je bedenkt hoe veel intensiever reizen toen was. Paulus zoekt verbinding met een nieuwe christengemeente in Rome. Hij kent ze niet, maar hij gooit een lijntje uit door een vrouwelijke diaken Febe met een brief naar Rome te sturen. In de brief staat vol aanwijzingen hoe ze als christenen in het leven moeten staan. Jammer genoeg weten we niet of Febe ook een brief mee terug nam, hoe de brief ontvangen werd, of het een briefwísseling is geworden.

Laten we de aanwijzingen maar eens bekijken, op het eind kunnen we altijd nog zien of we Paulus aan onze contacten toevoegen. Paulus schrijft een brief aan de gemeente, de geloofsgemeenschap. Dus gaat het niet over wat je als individu doet maar wat je sámen voorleeft. Het gaat dus niet om onze persoonlijke verbindingen, met wie we persoonlijk contact hebben maar wie we in onze gezamenlijke adreslijst hebben.

Ik vind het wel geruststellend dat die hele to do lijst voor ons samen geldt. Want dan hoef je het niet allemaal alleen te doen en te kunnen. De één is nu eenmaal enthousiaster dan de ander, kan langer positief blijven. Terwijl iemand anders weer een betere vredestichter is bij conflicten, een ander zeer geduldig en weer een ander uiterst zorgzaam.

Dit betekent dat we mogen kijken met wie en welke organisaties en thema’s we allemaal samen verbonden zijn. Hoe breed dat is kun je al een beetje zien in de apps van de PGN en de H3eenheid. Kent u die al? Het is een hedendaags middel om
met elkaar in verbinding te komen als mensen van verschillende kerklocaties, onze hedendaagse Febe.

Inhoudelijk schrijft Paulus een aantal adviezen op die veel te maken hebben hoe we omgaan met elkaar en andersgezinden.
Het zijn adviezen die we tegenwoordig via billboards en reclamespotjes op ons afkrijgen van de overheid: Zet ook de knop om en Verlies elkaar niet als polarisatie dichtbij komt Net als in de brief van Paulus klinkt hierin de oproep om elkaar op te zoeken, om samen te leven. Een appél om verbinding te zoeken met mensen die ook zorg willen dragen voor de natuur, voor mensen, voor vrede! Bijvoorbeeld door mee te doen met Zet ook de knop om: Klimaatverandering treft nu al de armsten ter wereld het hardste, hoogste tijd dus om de knop om te zetten vanuit de oproep van Paulus:
Houd van elkaar zoals broers en zussen van elkaar houden.
Laat altijd zien dat je respect hebt voor de ander.

Paulus weet echter ook dat dit niet altijd lukt. Wat als het schuurt, botst?
Als er zich verwijdering aandient, het soms noodzakelijk is om afstand te nemen, afstand te bewaren? Ook dan,
zegt Paulus, blijf in verbinding, laat zien dat jullie het goede willen doen. Als mensen je in moeilijkheden
brengen, bid dan voor hen.

Dat valt niet mee, weten we uit eigen ervaring, zeker niet als je als vele groepen dit huis bewoont, als nieuwe mensen zaken anders aanpakken dan je gewend was. De sirecampagne zegt het zo: verlies elkaar niet als mensen dichtbij heel anders denken dan wijzelf. En geeft ons 12 praktische aanwijzingen wat we praktisch kunnen doen als polarisatie dichtbij komt. Het zijn nuttige adviezen hoe we samen kunnen leven in vrede en dus gehoor geven aan die oproep van Paulus:
Doe je uiterste best om met alle mensen in vrede te leven.

Eén advies van Paulus zullen we in zulke campagnes niet vinden: bid onophoudelijk. Het is er eentje wat we soms heel gemakkelijk doen: we steken samen heel wat kaarsjes aan. Maar ook heel moeilijk vinden. Want geloven we er zelf in dat bidden helpt? Dat iemand in een uitzichtloze situatie toch iets kan hebben aan ons gebed, ook al verandert het ogenschijnlijk niets? Zitten mensen wel op ons gebed te wachten? Toch blijkt dat mensen, verrassend vaak blij zijn als je zegt dat je voor ze bidt of een kaarsje zult aansteken. Soms zijn juist hen die “niets geloven” of “niet meer geloven” daar heel blij mee. Paulus gelooft er in ieder geval heilig in dat bidden ons helpt, ook in conflictsituaties en om moeizame zorg vol te houden. Als we dit advies van Paulus om onophoudelijk te bidden volgen, dienen er zich nog weer vele andere groepen aan om ons mee te verbinden. Allen die wereldwijd bidden tot God, op velerlei manieren, talen en rituelen.

Wat gaan we doen met de adviezen van Paulus? Verwijderen we ze of verbinden we ons ermee? Wat mij betreft gaan we er komend seizoen in ieder geval mee aan de slag, zitten we in elkaars contactenlijst, leven we als christenen met elkaar mee in vreugde en verdriet leggen verbinding met anderen en proberen met alle mensen te leven. Doe je mee?

*Thema vanuit Najaarsprogramma 2023 Verwijderen-verbinden.