Handelingen 9,26-31
Johannes 15,1-8
“We houden contact hè!” Na een gezellige of intense ontmoeting een oprechte wens. Je wilt echt graag contact houden maar in de praktijk het komt er vaak niet of veel te weinig van. En dat ondanks de vele manieren om onze hartewens van verbondenheid vorm te geven: elkaar live ontmoeten, een kaartje, appje, videobellen…
“We houden contact hè!” Als het einde van je aardse leven nadert, komt er nog een diepere laag bij. Hoe hou je contact over de grenzen van de dood heen? Kun je verbonden verblijven en zo ja hoe dan? Het zijn de vragen waar Jezus in zijn afscheidsrede op in gaat. Om je heen zie mensen vaak worstelen met die vraag. Sommigen pakken het heel praktisch aan. Ze zoeken symbolen en rituelen. Of zoals een moeder met tieners die wist dat ze niet lang te leven meer had, persé nog zonnebloemen wilde zaaien. Niemand snapte waarom. Tot ze het pakketje openden met wensen voor haar uitvaart. Daar stond: “Ben je verdrietig, stap op je fiets en koop zonnebloemen.” Haar manier om contact te houden. Zoals Jezus bij het delen van brood en wijn nam en zei: blijf dit doen om Mij te gedenken.
Anderen vinden juist een lied of schrijven een afscheidsbrief. Dat houdt Jezus, als hij weet dat hij niet lang meer te leven heeft, een bewogen speech. We hoorden zojuist een stukje daaruit.
Allereerst beschrijft Jezus heel beeldend de verbondenheid tussen hemzelf, God en de mensen. Hij gebruikt een beeld dat de leerlingen dagelijks om zich heen zien: wijnstokken met de vele ranken en als het goed gaat vele druiventrossen.
“Ik ben de wijnstok die stevig geworteld is en zorgvuldig verzorgd wordt door God de wijnbouwer. Jullie zijn de ranken die verbonden met de wijnstok en de wijnbouwer, alles zullen ontvangen om rijke vrucht te dragen”.
Jezus twijfelt er niet aan dat die verbondenheid kan blijven, ook na zijn dood: We houden contact, zeker weten!” Zijn leerlingen moeten er alleen wel wat voor doen. Jezus dringt er bij zijn leerlingen op aan, hoe dan ook close verbonden te blijven. We zijn verbonden: door alles wat ik heb gezegd zijn jullie al rein. “Blijf in mij dan blijf ik in jullie.” Hij zelf wil de wijnstok voor hen blijven, het houvast, goed geworteld in de aarde, stevig door de verbondenheid met God. Door de wortelstok kunnen ze stevig staan, krijgen alle stoffen aangereikt om voluit te kunnen leven. “Zorg wel dat je aangetakt blijft”, zegt Jezus, “want zonder mij verdor je. Maar als je leeft in verbondenheid met mij breng je rijke vrucht voort”. Bovendien belooft hij zijn leerlingen dat ze na zijn dood geholpen zullen worden met de Kracht van de Heilige Geest.
De oproep in zijn afscheidsspeech stelt ook ons voor de vraag: hoe blijven we met Jezus verbonden? Dat kan op vele manieren. Dat is al te zien in de verhalen over hoe de eerste christenen hun verbondenheid met Jezus vorm gaven. Al snel ontwikkelt zich onder de leerlingen één vorm van preken, dopen, brood en bezittingen delen en genezen in Jezus’ naam.
Het is voor de leerlingen dus echt even wennen als opeens iemand het anders aan pakt dan zij. En helemaal als dat de voor hen vijandelijke Saulus opduikt als medestander Paulus. Achterdocht bepaalt hun reactie: waarom zou juist deze man zich nu willen verbinden? Om hen te bespioneren, te verraden wellicht? Hoe kunnen ze weten of hij te vertrouwen is?
Maar één van de leerlingen Barnabas, durft het aan om met Paulus contact te maken en hem als persoon beter te leren kennen. Hij durft uit zijn eigen bubbel te stappen, te kijken en te waarderen hoe deze volgeling van Jezus het heel anders aanpakt dan hijzelf: Paulus uit zijn verbondenheid met Jezus immers net iets anders dan zij: vrijmoedig en onverschrokken speekt hij over Jezus. Hij gaat bovendien fanatiek het debat aan met de Hellenisten. Hij voert het hoogste woord, schrikt er niet voor terug zijn verbondenheid met Jezus wereldkundig te maken: Ik roep het van de hoogste top, wil dat de wereld weet, dat ik Gods liefde heb gevoeld, geef haar aan anderen door!
Vanwege de daarop volgende doodsbedreigingen aan Paulus, sturen de leerlingen hem naar verre oorden, zwaaien hem uit en roepen “We houden contact hè!”. Maar stiekem zijn ze misschien best opgelucht dat ze verder kunnen op hun eigen manier, zonder doodsbedreigingen en deze fanatieke medebroeder. Ze zijn echter niet van hem af: Paulus houdt contact, schrijft aan hen en allen die hij onderweg ontmoette brieven. Een influencer avant la lettre!
Ook dit verhaal stelt vragen aan ons: Kun je net als Barnabas open staan voor mensen die andere vormen kiezen dan jijzelf? En opnieuw weer die vraag: hoe blijf jij met Jezus verbonden? Wat doe je om het contact niet te verliezen?
Sommigen bidden hier of thuis of in de Mariakapel, sommigen lezen de bijbel en praten er in gespreksgroepen over, volgen een bijbel of retraiteapp, anderen ontmoeten Jezus in de natuur of in mensen, weer anderen volgen hem in dienstbaarheid aan medemensen… Vaak stellen mensen echter ook vast: ik wil echt graag contact houden, verbonden blijven maar in de praktijk het komt er vaak niet of veel te weinig van.
Gelukkig is het met geloof net als met goede vriendschappen: soms verwatert het contact, soms kun je mensen jaren niet zien maar klikt het meteen weer “als vanouds”. Zo kan dat ook gaan met onze verbondenheid met Jezus, met God. Omdat de wijnstok stevig staat en blijft staan. En de wijnbouwer beloofde “hoe dan ook, Ik zal er zijn” en voor de wijnstok zorg zal blijven dragen. Daarom hoeven wij alleen maar ons leven te enten op de wijnstok en contact te houden.
Moge we ieder daarvoor voor ons passende manieren zoeken én vinden. Moge het zo zijn zoals Jezus hoopte: Blijf in Mij dan blijf Ik in jullie en dragen jullie rijke vrucht.
pastor Joska van der Meer