Jesaja 9:1-6
Lucas 2:1-21
“Voor mij is Kerstmis begonnen”, zegt een vrouw begin december. Ze heeft nog geen kerstboom gezet. En ze is evenmin kerstinkopen gaan doen omdat een supermarkt vroeg: Kunt u ook niet wachten? Toch is voor haar Kerstmis al begonnen.
Velen kunnen niet wachten. De vrede is immers ver te zoeken. We leven te midden van onvrede, puinhopen, verlies, haat, hartverscheurende verhalen, lange slapeloze nachten. Dan verlang je naar een stralende sterrenhemel, hartverwarmende verhalen, troost, warme geborgenheid, daadwerkelijke hulp, vrede. Een man in diepe rouw zei: “Ik kijk zo uit naar Kerstmis, naar het licht, ik snak naar iets anders dan de rauwe duisternis waar ik nu in zit.” Waar hij op hoopt is niet de betovering van vele lichtjes maar verlichting, het lichter worden van zijn hartzeer.
Jesaja verwoordt waarop velen hopen:
Het juk dat mensen onderdrukt verbrijzeld,
bedreigende stampende laarzen en met bloed besmeurde mantels vernietigd.
Er moet een vredevorst komen, iemand die troost en geborgenheid geeft,
hartverwarmende verhalen vertelt en daadwerkelijk helpt!
Een Wonderbare raadsman, Goddelijke held, Eeuwige vader, een Vredevorst.
Maar ja, waar is die te vinden? Vrede is immers ver te zoeken…
Nu maar ook ten tijde van keizer Augustus. De Pax Romana, de ‘vrede’ van het Romeinse rijk, betekent voor gewone mensen overgeleverd zijn aan besluiten van hogerhand. Als de keizer beveelt dat ieder naar zijn geboorteplaats moet om zich in te schrijven, is er geen ontkomen aan, dan moet je, ook als je hoogzwanger bent. Jozef en Maria gaan dus noodgedwongen op reis. Er is voor hen geen plaats in de hotels. Veiligheid en geborgenheid zijn ver te zoeken. Ze lijken op allen die nu op zoek zijn naar een veilige plek om te leven. Of zich afvragen: kan ik nog wel met mijn keppeltje over straat? Of hier in ons land geboren mensen, die twijfelen: mag ik hier nog wonen?
En dan gebeurt er iets onverwachts: in alle onherbergzaamheid wijst iemand hen de weg naar een stal. Zodat ze toch een warme plek vinden waar Jezus in alle geborgenheid geboren kan worden. Het kleine goede begint daar.
En daar blijft het niet bij: daar wordt het nieuwe begin waar ieder zo naar verlangt geboren! God zet tegenover alle geweld en machtsmisbruik een pasgeboren kind: kwetsbaar en onooglijk klein, ergens achteraf geboren. Is dit de Redder, de grote vreugde voor heel het volk? Het is nog steeds aardedonker, de vrede ver te zoeken. Maar dan zijn er die herders, ze hebben niets te verliezen, zij wagen het erop, stel dat het waar zou zijn… Ze vinden het kind, in doeken gewikkeld, precies zoals het hen gezegd is… Zij zien de Redder: in de kwetsbaarheid, de uitgestoken handjes die vragen om geborgenheid, de oproep tot het kleine goede van een extra dekentje tegen de kou, het zingen van een slaapliedje…
Hier, in de stal, bij dit pasgeboren kind begint de oproep tot het doen van ‘het kleine goede’. Een vrouw bij de Voedselbank zegt: hou het maar klein: Kerstmis is samen moed houden! Een meneer die Wachter heet, zegt als een kerstengel: ‘Het is de mens die er voor u is. De mens die iets voor u doet. Iets kleins. Iets onschuldigs. Iets dat vermoedelijk geen moeite kost en dat zomaar aan de aandacht zou kunnen ontsnappen. Een glimlach, een hand, een schouderklop. Iets heel klein menselijks, maar iets dat zo wezenlijk is voor het menselijke bestaan’.
God helpt met dit pasgeboren kwetsbare kind! We voelen deze dagen allemaal haarfijn aan: in het kleine goede zit alles besloten wat een mens nodig heeft als het leven de vanzelfsprekendheid verliest, als angst en onzekerheid binnendringen in ons bestaan. De supermarkt die niet kon wachten begrijpt het. Het boksen en opboksen moet veranderen in een tafel vol vriendschap. In het Vaticaan ontdekken mannen en vrouwen uit de hele wereld aan ronde tafels de kracht van het naar elkaar luisteren en gezegende liefde. In de Ontmoetingskerk spreken mensen van verschillende religies over wat verbindt en borduren aan een Tree of connection. Het Rode Kruis helpt in de puinhopen van natuurgeweld of waar vrede ver te zoeken is… Het glazen huis van Serious Request doet een oproep tot hulp bij een ziekte die normaliter niet in de spotlight staat. Massaal wordt het popnummer Tonight aangevraagd, een lied dat gaat over elkaar bijstaan juist als het moeilijk is. Tonight, if you’re a little down then so am I, Side by side, We’ll make it to the morning light.
God helpt met dit pasgeboren kwetsbare kind. Opeens weten we weer wat écht belangrijk is!
Eén persoon begreep dat al ver vóór Kerstmis. De vrouw die zei: “Voor mij is Kerstmis begonnen”. Ze woont in een verpleeghuis, waar zij zo anders moet leven dan ze gewend was. Kerstmis begon voor haar, na een onverwacht bezoekje. Daardoor is het voor haar lichter geworden. Het kleine goede heeft haar goed gedaan. En ze weet: dat blijft. Het kleine goede beperkt zich niet tot de kerstdagen. Het kerstkind blijft midden onder ons, ook als de kerststal weer is opgeruimd. Jezus blijft als wonderbare raadsman, rust- en vredebrenger. Het hele jaar door ben je welkom, gewoon zoals je bent, om bij hem op adem te komen, je zorgen en je blijdschap te delen. En het hele jaar door verstaan mensen zijn oproep tot het kleine goede! Zijn al die kleine dingen genoeg? Vele kleine bedragen gaven bij het glazen huis een grote opbrengst. Als velen het kleine goede doen, is er door het kind in de stal al een wereld gewonnen. Als zijn oproep tot vrede blijft klinken, is dat goed nieuws voor alle mensen!
Vandaag is voor ons allen Kerstmis begonnen! Moge het zijn een Zalig Kerstmis!
pastor Joska van der Meer